Stelsel Registratie
Algemeen
Registratie is één van de instrumenten die het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) inzet om veilige en gezonde arbeidsomstandigheden te bevorderen in werkvelden met verhoogd risico.
Verplichte persoonsregistratie betekent dat voor bepaalde beroepsgroepen geldt dat zij in een persoonsregister moeten zijn opgenomen om deze beroepen te mogen uitoefenen. Een beroepsbeoefenaar wordt alleen in een register opgenomen als hij aan bepaalde eisen voldoet.
De registratie-instellingen (RI) en de registratieverantwoordelijke (RV) houden het register bij van personen die met goed gevolg het examen hebben afgelegd en voldoen aan overige eisen om hun registratie te verkrijgen en te behouden.
De Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) ziet erop toe dat het betreffende beroep alleen wordt uitgeoefend door personen die geregistreerd zijn in het persoonsregister.
Gereglementeerde beroepen
In de sector werken onder overdruk wordt gesproken over persoonsregistratie. Werken onder overdruk valt namelijk onder de noemer verhoogd risico arbeid. Vandaar dat de minister van SZW de registraties wettelijk verplicht heeft gesteld en daarmee valt de vakbekwaamheid onder de status gereglementeerd beroep. De lijst van gereglementeerde beroepen, bedoeld in artikel 27, eerste lid, van de Algemene wet erkenning EU-beroepskwalificaties, wordt vastgesteld conform de bijlage bij deze regeling.
Gereglementeerde beroepen voor het werkveld werken onder overdruk zijn: duikers, duikploegleiders, duikmedische begeleiders en duikerartsen binnen Defensie , de brandweer en politie en civiele sector inclusief duikers en duikploegleiders van het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen en de douane. Binnen Defensie dienen deze beroepen te voldoen aan de kwalificatie-eisen binnen Defensie, waarbij de eisen uit de registratieschema’s een leidraad zijn.
De duiker en de duikploegleider zijn zelfs vastgesteld als gereglementeerde beroepen met *, daar in geval van onvoldoende bekwaamheid sprake is voor gevaar van schade voor de afnemer van de diensten en/of risico voor de openbare orde. Dit betekent dat een RI binnen het vrije verkeer van goederen en diensten binnen Europa nog speciale regels volgt om de competentie van een tijdelijke dienstverlener vooraf vast te stellen.
Bron: Ministerie van SZW
Verstrekking registraties
Registraties worden aan de geregistreerden verstrekt door registratie-instellingen (RI) die daartoe door de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zijn gemandateerd; NDC-RI en het NIPV. De RI’s toetsen of de deskundige persoon aan de criteria uit het registratieschema voldoen. De RI mag de vereiste examinering ook uitbesteden aan een exameninstelling, onder voorwaarde dat dit onder toezicht van de RI gebeurt. De civiele sector heeft voor deze laatste constructie gekozen. NDC-RI besteedt alle examens uit aan Hobéon-SKO. NIPV besteedt de examens van medewerkers van de politie uit aan Hobéon-SKO. De minister van Defensie heeft als registratieverantwoordelijke de Defensie Duikschool aangewezen als exameninstelling, waarbij gebruik wordt gemaakt van het kwalificatie-systeem binnen Defensie.
Registratie-eisen worden opgesteld door deskundigen vanuit de drie colleges van deskundigen (Brandweer, Civiel en Defensie) die verenigd zijn in het Centraal College van Deskundigen. Hierdoor zijn alle belanghebbenden vertegenwoordigd en is er draagvlak voor de registratieschema’s.
Als de eisen voldoen aan de randvoorwaarden van de overheid, dan worden ze door de minister van SZW vastgesteld en krijgen ze daarmee een wettelijke status; het zogenaamde registratieschema.
Kwaliteit en veiligheid
SWOD is als beheerstichting verantwoordelijk voor het beheer van de registratieschema’s (de eisen aan de geregistreerde). Registratieschema’s zijn slechts één van de instrumenten in de toolbox ten behoeve van kwaliteit en veiligheid bij het duiken. SWOD heeft vanuit dat perspectief voor een meer integrale aanpak gekozen door ook de Arbocatalogus werken onder overdruk te beheren. De gehele toolbox staat ten dienste van de opdrachtgevers, werkgevers en werknemers en vormt daarmee de basis voor gezond en veilig te werken. Een gesloten keten is van belang, zodat waar nodig de toolbox aangepast kan worden. Ervaringen uit de praktijk kunnen in de vorm van aanbevelingen aan het betreffende college van deskundigen worden teruggekoppeld, zodat deze in het CCvD ingebracht kunnen worden.
Wetgeving
De basis voor de wettelijk verplichte persoonsregistratie ligt in artikelen in het Arbeidsomstandighedenbesluit en de Arbeidsomstandighedenregeling.
Arbeidsomstandighedenbesluit
Het Arbeidsomstandighedenbesluit bevat de algemene voorschriften over de registratie van personen:
- Hoofdstuk 1, Afdeling 1B (artikelen 1.5j t/m 1.5p) bevat de voorschriften voor verzoeken tot registratie, de verwerking van gegevens en de raadpleging van registers. Maar ook wanneer een registratie geschorst of verwijderd kan worden en hoe de gelijkwaardigheid van buitenlandse beroepskwalificaties vastgesteld wordt.
- Hoofdstuk 1, Afdeling 1C, (artikelen 1.5q) geeft aan onder welke voorwaarden de registratieplichten niet van toepassing zijn.
In de volgende artikelen van het Arbeidsomstandighedenbesluit is per gereglementeerd beroep de specifieke registratieverplichting vastgelegd:
- Artikel 6.14 a derde lid: de duikerarts;
- Artikel 6.16 derde lid: de duikploegleider;
- Artikel 6.16 zesde lid: de duiker en de reserveduiker;
- Artikel 6.16 zevende lid: de duikmedisch begeleider.
Arbeidsomstandighedenregeling
Ook de Arbeidsomstandighedenregeling bevat onderdelen met betrekking tot persoonsregistratie:
- Hoofdstuk 1, paragraaf 1.1b: inrichting register, verzoek tot registratie, verzoek om informatie of inzage, aanpassing gegevens, informeren geregistreerde, misbruik;
- Hoofdstuk 1, paragraaf 1.3: erkenning EU-beroepskwalificaties;
- Artikel 6.1 tweede en derde lid de duiker en de reserveduiker;
- Artikel 6.1 vierde en vijfde lid de duikploegleider;
- Artikel 6.1 achtste lid de duikmedisch begeleider;
- Artikel 6.1 negende lid de duikerarts.
Controle en toezicht
Het stelsel voorziet op verschillende manieren in controle en toezicht. Allereerst is er de controle van en het toezicht op de certificerende instellingen (RI’s) door het Ministerie van SZW. De RI’s moeten jaarlijks aan SZW hun rapportage over de uitgevoerde werkzaamheden versturen. Daarnaast zal SZW signalen uit het veld meewegen in de besluitvorming. De RI dient zich te houden aan de afspraken in de overeenkomst met SZW.
De Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) houdt toezicht op het registratiestelsel. Tevens kan het ministerie van SZW vragen om gericht onderzoek uit te voeren bij een RI indien signalen uit het veld daartoe aanleiding geven. Het toezicht door de NLA is risicogericht en steekproefsgewijs en daarmee voor de RI minder voorspelbaar. De NLA handhaaft op het voldoen aan wet- en regelgeving zoals bijvoorbeeld de aanwezigheid van wettelijk voorgeschreven registratieschema’s.
De RI’s houden op hun beurt periodiek toezicht op de geregistreerde personen. Hoe RI’s toezicht houden op hun geregistreerden, met welke frequentie zij geregistreerden controleren en hoe zij met de controlebevindingen moeten omgaan is per gereglementeerd beroep vastgelegd in het betreffende registratieschema. De RI controleert tweejaarlijks de portfolio’s van de duiker en de duikploegleider op doorlopende beroepservaring en vierjaarlijks vindt herregistratie plaats. De herregistratie van duikmedisch begeleider vindt tweejaarlijks plaats en voor de duikerarts is dat vijfjaarlijks.
Tevens dient de RI een klachtenregeling te hebben ten behoeve van signalen uit het (inspectie)veld. De RI dient dit binnen de mogelijkheden van de RI te onderzoeken en de geregistreerde is verplicht hieraan mee te werken.